Τῷ αὐτῷ μηνί KΔ΄, μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Κλήμεντος Ἐπισκόπου Ρώμης.
Ὁ Κλήμης ὁ μακάριος καί σοφώτατος ἦταν Ρωμαῖος, ζῶντας στά χρόνια τοῦ Δομετιανοῦ, κατά τό ἔτος 82, καταγόμενος ἀπό γένος βασιλικό, υἱός Φαύστου καί Ματθιδίας. Αὐτός λοιπόν ἀφοῦ μελέτησε ὅλα τά μαθήματα τῆς ἑλληνικῆς παιδείας, συνάντησε τόν Κορυφαῖο ἀπό τούς ἀποστόλους Πέτρο καί διδάχθηκε ἀπό αὐτόν τήν ἀληθινή πίστι καί θεογνωσία. Ὁπότε, κήρυκας τοῦ Εὐαγγελίου γενόμενος, συνέγραψε τίς Διατάξεις τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων[1] καί ἔγινε καί Ἐπίσκοπος τῆς Ρώμης. Ἀφοῦ συνελήφθη ὅμως ἀπό τόν αὐτοκράτορα Δομετιανό, τιμωρεῖται, καί ἐπειδή δέν πείσθηκε στίς διαταγές του ἐξορίζεται στήν ἔρημο πόλι[2], ἡ ὁποία πλησιάζει στήν Χερσῶνα. Ἐκεῖ ἔδεσαν στόν λαιμό του μία ἄγκυρα σιδερένια καί τόν ἔρριξαν στόν βυθό τῆς θάλασσας καί ἔτσι τελειώθηκε ὁ τρισμακάριος. Ὁ Θεός ὅμως τῶν θαυμασίων, θέλοντας νά δοξάση καί μετά τόν θάνατο τόν δικό του ὑπηρέτη, ἐνεργεῖ ἕνα τέτοιο μεγάλο καί ὑπερφυσικό θαῦμα. Δηλαδή, ἀπό τότε καί στήν συνέχεια κάθε χρόνο στήν μνήμη αὐτοῦ τοῦ Ἁγίου Κλήμεντα σύρεται ἡ θάλασσα μέσα τρία μίλια. Καί ὁ τόπος τῆς θαλάσσης γίνεται γῆ ξηρά, στήν ὁποία κάθονται οἱ Χριστιανοί πού σγκεντρώνονται ἐκεῖ γιά ἑπτά ἡμέρες. Καί ἔτσι χαίρονται καί ἀγάλλονται πολύ γιά τό θαυμάσιο αὐτό γεγονός. Μία φορά πού ἡ θάλασσα σύρθηκε κατά τήν συνήθεια, μπῆκε ὁ λαός μέσα καί ἔκανε τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου καί κατόπιν πάλι βγῆκε. Ἔτυχε ὅμως νά μείνη μέσα ἕνα παιδί πάρα πολύ μικρό ἀπό λησμοσύνη τῶν γονιῶν του. Ἡ θάλασσα ὅμως, ἀφοῦ πλημμύρισε, σκέπασε πάλι τόν τόπο. Τότε κλαίγοντας οἱ γονεῖς τοῦ παιδιοῦ τήν στέρησί του, προξένησαν καί στούς ἄλλους πολῖτες θρήνους καί ὀδυρμούς. Ὅταν τόν ἐρχόμενο χρόνο ἦλθε ἡ ἑορτή τοῦ Ἁγίου, ἀποσύρθηκε πάλι ἡ θάλασσα. Τότε μπαίνοντας οἱ γονεῖς τοῦ παιδιοῦ μέσα στόν ξηρό τόπο, ὤ τοῦ θαύματος! τόν βρῆκαν νά κάθεται κοντά στόν τάφο τοῦ Ἁγίου. Καί ὅταν τό ρώτησαν πῶς τρεφόταν καί πῶς παρέμεινε χωρίς νά πάθη τίποτε, ἔμαθαν ὅτι τρεφόταν ἀπό τόν Ἅγιο, πού βρισκόταν ἐκεῖ καί ἀπό αὐτόν φυλαγόταν ἀπό κάθε βλάβη καί ἀπό κάθε ἐχθρό. Τότε, ἀφοῦ εὐχαρίστησαν τόν Ἅγιο, ὅπως ἔπρεπε, πῆραν τό παιδί τους καί ἀναχώρησαν στήν οἰκία τους χαρούμενοι καί δοξάζοντας τόν Θεό. (Τόν ἀναλυτικό του Βίο βλέπε στό Ἐκλόγιον Ὁ ἑλληνικός του Βίος σώζεται στήν Λαύρα, τοῦ ὁποίου ἡ ἀρχή εἶναι· «Κλήμης Ἰακώβῳ τῷ Κυρίῳ καί Ἐπισκόπω»[3]).
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Πέτρου Ἀλεξανδρείας.
Ὁ Ἅγιος Πέτρος, ὁ Ἀλεξανδρείας Ἐπίσκοπος, ἔζησε στά χρόνια τοῦ αὐτοκράτορα Μαξιμιανοῦ, κατά τό ἔτος 296, ὄντας δάσκαλος τῆς εὐσεβείας καί γνωστός ὡς κήρυκας τῶν ὀρθῶν δογμάτων. Αὐτός λοιπόν ὅταν ἐπρόκειτο νά ἀποκεφαλισθῆ μέ βασιλική διαταγή, τότε τόν παρακαλοῦσε ὁ Ἄρειος νά τόν συγχωρήσῃ καί ὁ λαός ὅλος μεσίτευε γι’ αὐτόν. Ἀλλ’ ὁ Ἅγιος δέν πείσθηκε σ’ αὐτό, οὔτε τό συγχώρησε. Ἀλλά τόν ἔδιωξε, ἀφοῦ τόν καταράσθηκε καί τοῦ εἶπε, ὅτι αὐτός εἶναι χωρισμένος ἀπό τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ, καί «ἐν τῷ νῦν αἰῶνι καί ἐν τῷ μέλλοντι». Διότι εἶπε σ’ αὐτούς, ὅτι εἶδε τόν Κύριο μας Ἰησοῦ Χριστό στό ὄνειρό του σέ μορφή μικροῦ παιδιοῦ, τό ὁποῖο ἔλαμπε περισσότερο ἀπό τόν ἥλιο, ἦταν ὅμως ντυμένο ἕνα ὑποκάμισο σχισμένο ἀπό τήν κεφαλή μέχρι τά πόδια. Καί ὅταν τό ρώτησε, γιατί εἶναι σχισμένο τό ὑποκάμισό του, ἔμαθε ἀπό αὐτό, ὅτι ὁ Ἄρειος τό ἔσχισε. Φανέρωσε δέ μέ αὐτό ὁ Κύριος τήν διαίρεσι καί τό σχίσμα, πού ἔκαμνε ὁ Ἄρειος, τοῦ Υἱοῦ ἀπό τόν Πατέρα, μή ὁμολογῶντας αὐτόν ὁμοούσιο μέ τόν Πατέρα, ἀλλά ἑτερούσιο τοῦ Πατρός. Παρόμοια φανέρωνε καί τά λοιπά βλάσφημα λόγια τῆς δυσσεβείας ἐκείνου. Αὐτός λοιπόν ὁ ἀοίδιμος, ἀφοῦ ἀποκεφαλίσθηκε μέ διαταγή τοῦ αὐτοκράτορα, «ἀπέλαβε τῆς ἀθλήσεως τόν ἀμαράντινον στέφανον».
[1] Ὄχι μόνο οἱ Διατάξεις τῶν Ἀποστόλων, ἀλλά καί οἱ Κανόνες τους ἀπό τούς Ἀποστόλους μέ τόν Κλήμεντα συγγράφηκαν. Καί δύο ἐπιστολές, πού στάλθηκαν πρός πρός τούς Κορινθίους, ὡς ἐκπροσώπου τῆς Ρωμαίων Ἐκκλησίας ἀπό τόν Κλήμεντα προ-έρχονται. Καθώς καί ἄλλα συγγράμματα.
[2] Ὁ δέ χειρόγραφος Συναξαριστής Ἐρήπολι τήν γράφει. Πῶς ὅμως λέγεται αὐτή τώρα, δέν λέει τίποτε ὁ γεωγράφος Μελέτιος.
[3] Σημείωσε, ὅτι ὁ Κλήμης αὐτός, ἄν εἶναι Ρωμαῖος, εἶναι ἐντελῶς ἀμφίβολο· (διότι ὁ νεώτερος Καβαῖος μαρτυρεῖ, ὅτι λέγεται, ὅτι αὐτός εἶναι Ρωμαῖος, στό ἔργο περί Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων). Διότι τό ὄνομά του μᾶλλον ἑλληνικό εἶναι καί ὄχι λατινικό. Διότι ἡ λέξις κλῆμα εἶναι ἑλληνική καί ἀπό τό Κλῆμα παράγεται τό Κλήμης. Γι’ αὐτό καί Ἕλληνες εἶχαν αὐτό τό ὄνομα. Ἐάν ὅμως Ρωμαῖος ἦταν ὁ Κλήμης, γιατί συνέγραψε ἑλληνικά καί ὄχι ρωμαϊκά; (ὁ Θεοτόκης, σελ. 448 στίς σημειώσεις). Σημείωσε καί αὐτό, ὅτι οἱ δύο ἐπιστολές τοῦ Κλήμεντα αὐτοῦ πού ἀναφέρονται πρός τούς Κορινθίους, ἐπικυρώνονται ὅτι εἶναι γνήσιες (σελ. 4 τοῦ Κανονικοῦ Κλήμεντος). Παρόμοια σημείωσε, ὅτι ἀπό τούς Ἀποστόλους μέ αὐτόν τόν Ἅγιο Κλήμεντα συγγράφηκαν οἱ ΠE΄ Κανόνες τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί οἱ Διατάξεις τους, ὅπως ἀναφέρθηκε παραπάνω καί ὄχι ἀπό τόν Κλήμεντα τόν Ἀλεξανδρέα, δηλαδή τόν Στρωματέα ἤ συγγράφηκαν ἤ συγκεντρώθηκαν. Ὅπως καί δέν γράφεται σωστά στήν νεοτύπωτη Ἑκατοεντηρίδα. Διότι, ἐάν αὐτό ἦταν ἀληθινό, ἔπρεπε οἱ Κανόνες αὐτοί νά βρίσκωνται στά Ἅπαντα τοῦ ἰδίου Ἀλεξανδρέως. Ἐπειδή ὅμως αὐτοί στά ἐκείνου συγγράμματα δέν ἐμφανίζονται, ἄρα ψευδέστατο εἶναι αὐτό πού ἰσχυρίζεται ὁ συγγραφέας τῆς Ἑκατονταετηρίδας. Βλέπε καί στίς ὑποσημειώσεις τοῦ Συναξαρίου τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων κατά τήν 30ή Ἰουνίου. Γι’ αὐτόν τόν Κλήμεντα βλέπε καί στήν 5η τοῦ παρόντος Νοεμβρίου στό Συναξάρι τῶν Ἀποστόλων Ἑρμᾶ, Πατρόβα, Λίνου, Γαΐου καί Φιλολόγου.